ارتودنسی لینگوال یا زبانی، حدود ۱۵سال پیش برای اولین‌بار به علم ارتودنسی معرفی شد. در آن سال‌ها تصور می‌شد این روش به زودی ارتودنسی را دگرگون خواهد کرد و با پیشرفت روز افزون، جایگزین تمام روش‌های رایج ارتودنسی ثابت خواهدشد.
هدف متخصص ارتودنسی (دکتر ارتودنسی) از درمان‌های رایج ارتودنسی ثابت، مرتب کردن کامل دندان‌هاست که برای زیبایی و ایجاد عملکرد مناسب سیستم دندانی فکی ارائه می‌شود. در این درمان‌ها معمولا براکت (نگین‌های) ارتودنسی روی سطح بیرونی دندان‌ها قرار داده می‌شوند تا از طریق آنها نیروهای ارتودنسی به دندان‌های فرد وارد شوند. این براکت‌ها و سیم موجود در شیار آنها عمدتا فلزی هستند و به راحتی بر روی دندان‌ها دیده می‌شوند و ظاهر آنها برای بعضی افراد ایجاد مشکل می‌کند.
یکی از روش‌هایی که باعث پنهان شدن کامل وسایل ارتودنسی از دید می‌شود، قرار دادن در سمت زبانی (لینگوال) است که به آن ارتودنسی لینگوال (زبانی) می‌گویند.
اصول کلی ارتودنسی زبانی:
اصول کلی این روش مانند ارتودنسی ثابت است که در آن نیروی ارتودنسی از طریق براکت‌هایی که به سطح دندان چسبانده می‌شود، آن را به سمت محل مناسب حرکت می‌دهد. البته این روش نقایصی هم دارد که بسیاری از آنها هنوز هم رفع نشده‌اند. بنابراین انتخاب این تکنیک توسط متخصص ارتودنسی به درمان موارد خاص محدود می‌شود. از جمله این نقایص می‌توان به دشوارتر بودن تحمل آن برای بیمار اشاره کرد زیرا تا حد زیادی جای زبان را می‌گیرد و باعث تداخل در صحبت و غذا خوردن می‌شود.
از دیگر مشکلات استفاده از ارتودنسی لینگوال، هزینه چندبرابر آن نسبت به روش‌های معمول، محدود بودن به درمان‌های نسبتا ساده ارتودنسی و طول مدت بیشتر درمان است. امید است که با پیشرفت بیشتر این تکنیک و رفع مشکلات موجود در سال‌های آینده، شاید بتوان از آن برای حل مشکلات عمده ارتودنسی در موارد نیاز بهره برد.
با توجه به مطالب ذکر شده، مشخص می‌شود متاسفانه روش ارتودنسی لینگوال هنوز نمی‌تواند در بیشتر درمان‌های ارتودنسی جایگزین قابل اعتمادی برای ارتودنسی ثابت باشد، اما در حال حاضر ارتودنسی لینگوال فقط برای رفع نامنظمی‌های بسیارساده و مختصر دندان‌ها آن هم در افرادی که به دلیل شرایط کاری‌شان به هیچ‌وجه نمی‌توانند ظاهر وسایل ارتودنسی معمول را بپذیرند، توسط متخصص ارتودنسی توصیه می‌شود.