نامرتبی دندان
دندان های نامنظم درهم و برهم و بیرون زده از زمان های خیلی دور برای انسان به عنوان یک مشکل مطرح بودند و تلاش برای رفع نامرتبی دندان به حداقل هزار سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد. در آثار یونان قدیم دستگاه ارتودنسی ابتدایی که با کمال تعجب، خوب هم طراحی شده بودند یافت شده اند. با تکامل دندانپزشکی در قرون ۱۸ و ۱۹ تعداد وسایل درمانی مختلفی توسط پزشکان برای مرتب کردن دندان ها ارائه و توسط بعضی از دندانپزشکان آن زمان به کار گرفته شد. اگرچه تعداد زیادی
از مردم امروز دارای نامرتبی دندان می باشند، ولی فراوانی آن بدین معنا نیست که این یک مسئله طبیعی است و بقایای اجساد پیشینیان نشان میدهد که میزان شیوع ناهنجاری در حال حاضر چندین برابر آن چیزی است که هزار سال قبل بوده.
نامرتبی دندان | دکتر فرهاد صدرالدینی
در این سایت جذاب ترین مقالات در مورد ارتودنسی و دندانپزشکی را با جستجو در بخش مقالات خواهید یافت. پیشنهاد ما به شما مطالعه در این بخش است و به طور حتم بسیار برایتان مهیج خواهد بود.
نامرتبی و بی نظمی دندانها تا این اواخر مسئله ای غیر عادی اما ناشناخته ای نبود. از آنجایی که وقتی جمجمه ها از زیر خاک در آورده میشود فک پایین از جمجمه جدا می شود دیدن نامنظمی و بی نظمی دندانها راحتتر است. مشاهده روابط بین دندانهای فک بالا و پایین بقایای اجساد نشان میدهد که افراد یک قوم همگی تمایل به داشتن یک نوع ناهنجاری داشته اند. مشابه این حالت در گروههایی از جمعیت فعلی جهان که تا حد زیادی از زندگی مدرن به دور هستن، دیده میشود. در این افراد بی نظمی و نامرتبی دندانها شایع نیست ولی اکثر افراد متعلق به قبیله اولیه دارای یک ناهنجاری خفیف اسکلتی میباشند. البته تحت شرایطی که انسان های اولیه زندگی میکردند فک و دندان ها برای زنده ماندن و ادامه حیات فاکتور مهمی محسوب می گردید. برای اینکه بتوان غذای خام و یا نیمه پخته و غذاهای گیاهی را خورد لازم است تا سیستم تغذیه مناسبی وجود داشته باشد. به عنوان مثال وقتی به یک مرد استرالیایی بومی که با بکارگیری تمام و عضلات خود سعی در پاره کردن و خوردن یک تکه گوشت کانگورو که فقط کمی پخته است نگاه میکنیم متوجه میشویم که در زندگی متمدن امروزی به دستگاه جونده به این قدرت نیاز نمی باشد پس شاید یکی از علل افزایش نامرتبی دندان ها در بشر مدرن استفاده کمتر از دندانها نسبت به انسان اولیه باشد.
اگرچه هزار سال به نسبت عمر یک انسان خیلی زیاد می باشد، ولی از دیدگاه تکاملی زمان خیلی کوتاهی محسوب می گردد. فسیل هایی که هزاران سال پیش به دست آمده نشان می دهند که سیستم دندانی تحت تاثیر تغییراتی نظیر کاهش اندازه دندان ها کاهش تعداد آن ها و کاهش اندازه فکین قرار گرفته است مثلا حداقل ۵۰ هزار سال گذشته کاهش مداوم در اندازه دندان های جلویی و عقبی رخ داده است و تعداد دندان های سیستم دندانی میمون ها در مقایسه با پستانداران عادی کاهش یافته است. در حال حاضر در مورد انسان، دندان عقل ممکن است در شرف انقراض باشد در واقع انسان مدرن نسبت به مردمان ابتدایی، فکین تکامل نیافته ای دارد و به راحتی می توان مشخص نمود که کاهش اندازه فکین به این دلیل که هماهنگ با کاهش اندازه و تعداد دندان ها نمی باشد و سریعتر در حال رخ دادن است میتواند سبب نامرتبی دندانها شود. اما فهمیدن اینکه چرا در سال های اخیر بی نظمی دندانی توان به طور ناگهانی افزایش یافتهاند خیلی راحت نیست.
دندان های بیرون زده و نامرتبی دندان و با روابط نامناسب میتواند به سه طریق مشکلاتی برای بیمار ایجاد کند.
اول مشکلات روحی و اجتماعی مرتبط با زیبایی صورت.
دوم مشکلات مرتبط با عملکرد دهان، شامل مشکلات مربوط به جویدن، تنفس یا تکلم.
سوم مشکلات مربوط به ضربه پذیری بیشتر دندان ها و تشدید بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان در ارتباط با نامرتبی دندان
تعداد بررسی هایی که در سال های اخیر به عمل آمده این مطلب را که ناهنجاری شدید دندانی می تواند یک معلولیت اجتماعی محسوب گردد مورد تأیید قرار گرفته اند. کاریکاتور شخصی که خیلی باهوش نیست معمولا دارای دندانهای با بیرون زدگی شدید می باشد دندان های مرتب و لبخند زیبا در برخوردهای اجتماعی ایجاد اعتماد به نفس میکند. در حالیکه دندان های نامنظم بیرون زده تاثیر منفی در ظاهر فرد میگذارد. در بررسی های روانی-اجتماعی معلوم گردید که از نقطه نظر فرهنگی بین فرهنگ های مختلف تفاوت چندانی وجود ندارد. به عبارت دیگر نمای دندانی که از نظر آمریکایی ها مطلوب می باشد از نظر استرالیایی ها و آلمانی ها نیز مطلوب است و برعکس حالتی از ظاهر دندان ها که در ایالات متحده که معلولیت اجتماعی محسوب می گردد در سایر کشور ها نیز همانگونه است. هیچ تردیدی وجود ندارد که واکنش افراد نسبت به ظاهر دندان های دیگران می تواند به طور کلی بر روی وضعیت رفتار آنها تاثیر بگذارد. اگر ظاهر دندان های افراد در برخوردشان با دیگران تاثیر بگذارد مشکل دندانی آنها از نوع شدید محسوب می گردد.
جالب توجه است که تاثیرات روانی ناشی از ظاهر ناپسند، دندانها و صورت با شدت و ضعف مشکل از نظر آناتومیک ارتباط مستقیم ندارد. فردی که ظاهر به شدت ناپسندی دارد منتظر عکس العمل منفی از سوی دیگران نیز می باشد فردی با ظاهر دارای مشکل کمتر با عکس العمل های متفاوت گاهی مثبت و منفی مواجه میگردد. به نظر می آید مادامی که پاسخ افراد به یک نقیصه یکنواخت است سازش با آن راحت تر است تا اینکه واکنش های متفاوتی از سوی دیگران ابراز گردد. واکنش های غیرمنتظره ایجاد تنش می نماید و می تواند اثرات سوء شدیدی به همراه داشته باشد. میزان تأثیر نقص فیزیکی افراد بر روی آنها به شدت بستگی به نحوه برخورد و تلقی خود افراد با این مشکل دارد. این که فرد تا چه حد خودش به صورت مثبت یا منفی برخورد نماید نتیجه این میشود که یک مشکل دندانی خاص ممکن است برای یک نفر اصلاً اهمیتی نداشته باشد در حالی که فرد دیگری همان نقیصه را برای خود مشکل بسیار بزرگی بداند. یک ناهنجاری شدید ممکن است کل عملکرد دهان را تحت تاثیر قرار دهد. بالغین دارای ناهنجاری شدید معمولاً از مشکل جویدن شکایت دارند و بعد از تصحیح ناهنجاریهای احساس رضایت بیشتری می کنند.
به نظر می آید دندانها با رابطه فکی نامناسب در جویدن مشکل ایجاد می کنند اما هیچ راهی وجود ندارد که توانایی جویدن و میزان اشکال در آن را اندازه گیری نمود. ناهنجاری ممکن است سبب تغییراتی در عمل بلع گردد. در صورت وجود ناهنجاری شدید ممکن است تلفظ بعضی از کلمات مشکل باشد. حتی ناهنجاریهای شدید تر ممکن است که جویدن و تکلم را تحت تاثیر قرار دهند.
دندان های جلویی بیرون زده شانس آسیب دیدن دندان ها را افزایش می دهند. یکی از دلایلی که سبب درمان زودهنگام این ناهنجاری میشود کاستن بیرون زدگی دندان های جلویی برای کاستن از احتمال ضربه خوردن در کودکان می باشد.